XIX. yüzyıl Osmanlı merkezi yönetimi ve aşiretler arasındaki ilişkiye odaklanan oldukça zengin bir literatür vardır. Bu makalede, alanın öne çıkan çalışmalarının bir özetini yapmayı amaçlıyorum. Aşiret grupları Osmanlı merkezi yönetimi ile olan ilişkileri içerisinde farklı şekillerde ele alınmışlardır. Bu makalede değineceğim çalışmaları üç başlık altında inceleyeceğim. Araştırmacıların önemli bir bölümü XIX. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ve aşiretler arasındaki ilişkiyi müzakere ve ortaklık argümanı çerçevesinde ele almışlardır. Bu çalışmalarda aşiretler, Osmanlı merkezi hükümeti ile karşılıklı bir güç ilişkisi içinde olan aktif özneler olarak öne çıkmaktadır. Araştırmacıların dikkate değer bir bölümü II. Abdülhamid yönetiminin (1876-1908) imparatorluğun tüm tebaasını ayrılıkçı hareketlere karşı birleştirmeyi amaçlayan politikasında aşiretlerin rolüne önem vermişlerdir. İkinci olarak aşiretleri Hamidiye döneminin önemli aktörleri olarak ele alan çalışmalara odaklanacağım. Son bölümde ise, Osmanlı İmparatorluğu`nda aşiretleri kimlik siyasetinin bir parçası olarak ele alan önemli çalışmalara değineceğim. Bu bölümde, aşiretlerin 19. yüzyılın sonlarında etnik kimlikleri oluşturan karmaşık ve karşılıklı ilişkilerin bir parçası olarak öne çıktığı görülecektir. Bu makale, literatürdeki çalışmalar aracılığıyla, 19. yüzyılda Osmanlı merkezi yönetimi ile aşiretler arasındaki ilişkinin bir analizini sunmayı amaçlamaktadır.
Tutku AKIN