Roma, Bizans ve Osmanlı gibi üç büyük imparatorluğa başkentlik yapmış olan İstanbul’un tarihi sayısız olaylarla doludur. Tarih boyunca pek çok isyan, yangın ve doğal afet görmüş olan bu şehir, kuruluşundan itibaren farklı milletler tarafından hakimiyet altına alınmak amacıyla birçok kez kuşatılmış, ancak Ortaçağın en güçlü savunma hattına sahip olması dolayısıyla her zaman kendisini korumuştur. Nitekim kuruluşundan itibaren güçlü ve kalabalık orduların kuşatmaları başarısızlıkla sonuçlanmış, şehri fetheden ise genç Türk hükümdarı II. Mehmed olmuştur. Siyasi başkent oluşunun yanında Bizans döneminde Hristiyanlık dininin, Osmanlı döneminde de İslâmiyet’in merkezi olan bu şehrin yaşamış olduğu olaylar arasında en önemlisi şüphesiz 29 Mayıs 1453 tarihinde Sultan II. Mehmed tarafından fethi ve Türk İstanbul oluşu hadisesidir. Sebep ve neticeleri bakımından Türk tarihi için olduğu kadar dünya tarihi bakımından da bir dönüm noktası olan bu büyük olay hakkında, fetih döneminden başlamak üzere günümüze kadar İslâm dünyasında ve Batı’da birçok eser yazılmış, sayısız makale kaleme alınmıştır. Aynı şekilde fethi gerçekleştirmiş olan Fatih Sultan Mehmed hakkında da birçok monografi ve makale yazılmıştır. Biz bu çalışmamızda İstanbul’un fethine dair bilgi veren Türk kaynakları ile Bizans ve Latin kaynaklarının Türkçe neşirlerini ve aynı konuda kaleme alınmış olan müstakil eserleri değerlendirmeye çalışacağız. Ayrıca çalışmamızın sonuna İstanbul’un fethine dair Türkiye’de yapılmış neşriyat hakkında bir bibliyografya listesi de ilave edeceğiz.
FAHAMEDDİN BAŞAR