Hukuk, Tarih ve Tarihyazımı: 1858 Osmanlı Arazi Kanunnâmesi'ne Yönelik Yaklaşımlar
Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kapsamlı ve modern arazi kanunu olan 1858 Arazi Kanunnamesi tarihçiler ve sosyal bilimciler arasında pek çok tartışma yaratmıştır. Kanunnameye dair çalışmalar temelde iki konuya odaklanmıştır: kanunnamenin amaçları ve sonuçları. Bu makale ilkin, araştırmacıların kanunun çıkarılma amacı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun arazi kontrolü yapısı üzerindeki somut etkilerine dair söylediklerini ele alıyor ve bazı önemli çalışmaları da ayrıca tartışıyor. Tarihyazımının eleştirisinden sonra, alternatif bir yaklaşımın temelini oluşturabilecek bazı çalışmaları değerlendiriyor. Bu makale son olarak, kanunnameye ve genel olarak Osmanlı arazi hukukuna yönelik daha verimli bir yaklaşımın oluşturulmasına katkıda bulunabilecek bazı öneriler getiriyor. Bu önerilerin bazıları şöyle: kanunnamenın sonuçlarından ziyade nedenlerine ve arkaplanına yoğunlaşmak, kanunnamedeki ve genel olarak hukuktaki hukuki kurgulara dikkat etmek, hukukun sadece içeriğini değil biçimini de ciddiye almak ve toprak sahipliği ile kullanımının önemli vechelerini oluşturan ancak kanunnamenin sessiz kaldığı noktaları da araştırmak.
E. ATTİLA AYTEKİN
