Yeni Türk Edebiyatında Edebiyat Teorisi Literatürü Üzerine Bir Deneme
Tanzimat'tan sonra hemen her alanda ortaya çıkan değişimden tabiî olarak edebiyatın kendisi de etkilendi. Bu etki, hem şekil ve muhteva bakımından yeni edebî türlerin ortaya çıkışına hem de zamanla klâsik edebiyat anlayışlarının sorgulanmasına sebep oldu. Bu yenileşme ve değişimler, edebiyatın “neden, nasıl ve niçinleri ile uygulanacak yöntemleri” araştıran “edebiyat teorisi”nin oluşmasına da zemin hazırladı. Bu alanda önce Arap belâgatçilerinin etkisi altında kalan edebiyatçılarımız, daha sonra yönlerini batıya çevirdiler. Sürekli doğu ile batı arasında gidip gelen kültür ve edebiyatımız bu bahiste de bir türlü kendi bakış açımızı merkeze alan orijinal yaklaşımlar ortaya koyamadı. Edebiyat teorisi bahsinde başlangıçtan beri mevcut olan bu menfî durum, bu gün yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlayan tek tük telif eserlere rağmen hâlâ devam etmekte, bu alandaki Türk okuyucu ve araştırmacıları daha çok çevirisi eserlerden beslenmektedir.
MUHARREM DAYANÇ
