Mevlânâ'nın Mesnevî'sinin Türkçe Şerhlerine Dair
Mevlânâ'nın adıyla özdeşleşmiş ünlü eseri Mesnevî, yüzyıllar içinde birçok dile tercüme ve şerh edilerek, Mevlânâ'nın dile getirmek istediği duygu ve düşüncelerin milyonlarca insan tarafından paylaşılmasına vesile olunmuştur. Söz konusu dillerin başında hiç kuşkusuz Türkçe gelmektedir. İlk şerh örneğini XV. yüzyılda Muinî?nin Mesnevî-i Muradiye adlı eseriyle gördüğümüz şerh sürecinin son örneğini, yakın tarihte vefat eden ve şerhi sadece ilk 18 beyti içerse de Selçuk Eraydın'ın yaptığı şerhte görmekteyiz. Tespit edebildiğimiz kadarıyla yaklaşık altı yüzyıllık süreç içinde 35 Türkçe şerh yapılmıştır. Bu şerhlerin büyük bir çoğunluğunun Cumhuriyet öncesi dönemde gerçekleştirildiği, hem Cumhuriyet öncesi, hem de sonrası dönemdeki şerhlerin yöntem ve içerik açısından birbirlerinden farklı olmadıkları dikkat çeken bir husustur. Bu çalışmada Mesnevî'nin tespit edilebilen 35 Türkçe şerhi üzerine bir literatür çalışması yapılacaktır. Bu çerçevede önce mesnevi terimi ve Mevlânâ'nın Mesnevî'si hakkında bilgi verilecek, sonra başta Türkçe olmak üzere diğer dillerdeki tercüme ve şerhler kısa bir şekilde ve en sonda da 35 Türkçe şerh şârih ve eserlerini de kapsayacak şekilde biraz daha ayrıntılı olarak tanıtılacaktır.
ŞENER DEMİREL
