Türkiye'de Öğretmen Yetiştiren Kurumlar Tarihi Literatürü
Türkiye'de öğretmen yetiştirme tarihi literatürü, Köy Enstitüleri üzerine yapılan yayınlar bir yana bırakılırsa, öğretmen yetiştirmenin üniversitelere devredilmesi ve böylece bu işin bilimsel bir çalışma alanı haline gelmesinden sonra gelişmeye başlamıştır. 1980'li yıllardan itibaren, dönemsel ve kurum temelli öğretmen yetiştirme tarihi araştırmalarının sayısı artmaya başlamış; bu gelişme son yıllarda yapılan çok sayıdaki lisansüstü tezle ivme kazanmıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda farklı araştırma model ve yöntemleri kullanılmaktadır. Bu konudaki yeni gelişmelerden biri sözlü tarih yönteminin sıklıkla kullanılmaya başlanmasıdır. Ayrıca yeni araştırmalarda arşiv belgelerinin de aralarında bulunduğu birincil kaynakların etkili bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Ne var ki alana ilişkin bilimsel araştırmalarda, kaydedilen olumlu gelişmelere rağmen, yöntem ve üslup bakımından istenen seviyeye gelindiği söylenemez. Öte taraftan öğretmen yetiştirme tarihi üzerine yapılan araştırmaların, literatürde önemli bir ağırlığı olan Köy Enstitüleri bir yana bırakılsa dahi, sayı olarak ilgili kurumlar arasında dengeli bir dağılım gösterdiği söylenemez. Birkaç kurum üzerine çok farklı sayılarda da olsa yayın varken, kimi kurumlara dair kayda değer hiç bir bilimsel yayın bulunmamaktadır. Sonuç itibariyle, Türkiye öğretmen yetiştirme tarihi üzerine yapılan araştırmalar, son yıllardaki olumlu gelişmelere rağmen, hâlâ nicelik ve nitelik yönünden yetersizdir. Buna paralel olarak, ülkemizde öğretmen yetiştirme sistemimizin tarihî temelleri konusunda yaygın bir bilgisizlik, derin bir bilinçsizlik vardır. Alana dair kimi yanlış politika ve uygulamalara da zemin hazırlayan bu tarihî bellek ve bilinç yoksunluğunu ortadan kaldırmanın yolu, üniversitelerin bu alanda daha fazla araştırma/yayın yapmasından geçmektedir.
CEMİL ÖZTÜRK
