Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde Kur'an'ın anlaşılması, açıklanması ve yorumlanması hususunda kaynak niteliğinde kayda değer birincil literatür yanında, bilhassa son otuz beş yılda bunların tespit, tahlil ve değerlendirmesine yönelik zengin bir ikincil literatür oluşmuştur. Elinizdeki yazıda bu literatürün tasnifi yapılarak toplu bir resmi ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Osmanlı dönemi literatüründe şekil, tür ve içerik olarak geleneksel ölçülere riayet edildiği, buna mukabil Cumhuriyet döneminde bu açılardan yeni deneme ve arayışların görüldüğü gözlemlenmektedir. Cumhuriyet dönemi, Kur'an merkezli din tasavvurunun yaygınlaşması sebebiyle doğrudan Kur'an'la ilgili meâl ve tefsir türünden eserlerin, keza İlahiyat Fakültelerinin yaygınlaşmasıyla bu alana dair akademik araştırmaların yoğunluk ve etki açısından belirleyici olduğu bir dönem olarak da öncesinden farklılaşmaktadır. Söz konusu literatürün zenginliğine rağmen her iki dönemle alakalı envanter çalışmaları yanında, bunların tasnif ve değerlendirmesine yönelik çabaların yetersizliği dikkati çekmektedir.
M. Suat Mertoğlu