İsmâil Hakkı Bursevî başta meşhur tefsiri Rûhul-beyân fî tefsîril-Kurân olmak üzere geriye yüzden fazla irili ufaklı eser bırakmış velûd bir müelliftir. Tasavvufî bir atmosferde yetişmiş olmasına rağmen zâhirî ilimlerle ilgili de güçlü bir eğitim almış, ikamet ettiği yerlerde insanlarla iç içe olmuş, ilmini ve irfanını halkla paylaşmış, vaaz ve nasihatten geri durmamıştır. Rûhul-beyân adlı tefsirini kaleme alırken de bir yandan vaazlarında Kuranı Bursa Ulucami kürsüsünden baştan sona tefsir etmiştir. Genellikle tasavvufî/işârî tefsirler arasında sayılsa da diğer tefsir çeşitlerinin çoğunun özelliklerini de taşıyan Rûhul-beyân başta tefsirler ve tasavvufî eserler olmak üzere pek çok kaynaktan faydalanılarak başarılı bir şekilde telif edildiği gibi yazıldığı zamandan günümüze kadar birçok çalışmaya kaynak olmuş, baskıları, ihtisarları ve tercümeleri yapılmış, akademik çalışmalara konu olmuştur. Zayıf rivâyetler içermesi, isrâiliyyâta ve doğruluk derecesine bakılmaksızın kıssalara fazla yer vermesi gibi bazı yönlerden tenkit edilse de özellikle tasavvufî muhitlerde her zaman ilgi görmüş, vâizler için vazgeçilmez bir eser olmuştur.
ALİ NAMLI