Osmanlı Döneminde Yazılan Umûr-i Âmme Risâleleri
Osmanlı ilim irfân geleneği, fıkıh ve tasavvufun yanı sıra İslam düşüncesinin nazarî, felsefî ve kelâmî müktesebâtını da tevarüs eden ve bu mirası zenginleştirip geliştiren mütekâmil bir gelenektir. Kelâm ilminin nazarî, felsefî zeminini sunan umûr-i âmmeye dair Osmanlı döneminde pek çok risâle kaleme alınmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de bulunan muhtelif yazma eserler kataloglarında kayıtlı, doğrudan umûr-i âmme başlığı taşıyan ya da umûr-i âmmenin münferit alt başlıkları/konuları ile bir şekilde ilgili olan, tespit edebildiğimiz 86 risâle hakkında bilgi vermeye çalıştık. Bu meyanda risâlelerin diziminde son dönem kelâm eserlerinde umûr-i âmme konularının izahında tercih edilen tertibe riayet edilmiştir. Buna önce mevcutların kısımlarına dair risâleler, daha sonra sırasıyla varlık-yokluk, mâhiyet ve illiyet ile ilgili risâleler zikredilmiştir.
BİLAL TAŞKIN
