Türkiye’de Sinemanın Öncü Girişimcileri: İpekçiler
İpekçi Kardeşler Türkiye film endüstrisinde yapım, dağıtım ve gösterim alanlarının
dikey bütünleşmesini sağlamış ilk oluşumdur. Selanik Bonmarşesi’nde kamera ve
ham film satışı yaparak sinema sektöründe ilk işlerini yapmaya başlayan aile,
1923’te Elhamra Sineması’nı işletmeye başlayarak gösterim alanında bir yandan
da dış alım yaparak film dağıtımında etkin olmaya başlar. Sinema sektöründeki ilk
faaliyetleri sahibi oldukları Selanik Bonmarşesi’nde kamera ve ham film satışını
yaptıkları Selanik Bonmarşesi iken, 1923’te bir yandan gösterim alanında Elhamra
Sineması’nı işletmeye başlamışlar bir yandan da dış alım yaparak dağıtımcılık
alanına girmişlerdir. 1928’de kurdukları İpek Film ile yapımcılığa da başlarlar ve
bir süre ülkedeki tek yapım şirketi olurlar. Ülkedeki tek yapım şirketi, en güçlü
dağıtımcı ve en prestijli salonlarının işletmecisi oldukları bu dönemde, sinema
alanında oldukça yenilikçi girişimler denediler, ülkenin en önemli ve yaratıcı
isimleri ile çalıştılar, sinema alanında dünyada olan biten yenilikleri takip edip
onları uygulamaya çalıştılar. Ancak ticaretten gelen sermayeleri bu atılımları
yapmalarına yetmediği noktada bir devlet kuruluşu olan İş Bankası’ndan borç
aldılar. Ancak yine de Varlık Vergisi’nden en ağır yara alan sinemacılardan
olmaktan kurtulamadılar. İpekçiler sinema alanında her ne kadar oldukça
profesyonel girişimlerde bulunmuş olsalar da bir aile şirketi olmanın ötesine
geçip, köklü bir kurumsallaşma sağlayamadılar. Şirket kişilere bağlı olmanın
ötesine geçemedi, sinemaya derinden bağlı İhsan, Cemil ve Osman İpekçi gibi
isimlerin vefatının ardından düşülen açmazlar bir türlü aşılamadı ve bu öncü ve
güçlü oluşum Türkiye’de sinema alanında yalnızca bir dönemin aktörü olarak
kaldı.
