Türkiye’de Semt Çalışmaları Literatürü: İstanbul Bağlamında Bir Değerlendirme
Bu çalışmada, İstanbul semtlerini konu edinen monografiler ve tezler üzerinden Türkiye’de semt çalışmaları literatürü ana hatlarıyla değerlendirilmeye çalışılacaktır. “İstanbul Semt Monografileri” ve “İstanbul Semt Tezleri” başlıklı iki güncel listeden faydalanarak yapılan incelemeler ışığında, Türkiye’de semt literatürünün tarihî gelişimi, hangi dönemlerde hangi temaların ön plana çıktığı, literatürde öne çıkan kavram ve temaların neler olduğu, semt çalışmalarının hangi disiplinlerden beslendiği gibi konulara değinilecektir. İlk örnekleri Geç Osmanlı Dönemi’ne kadar uzanan semt monografilerinin öncülük ettiği literatür, şüphesiz şehir araştırmalarından bağımsız düşünülemez. Tarih, sosyoloji, mimari, siyaset, kent planlama, nüfus araştırmaları gibi pek çok disiplinin kesiştiği bir alan olarak, bugün, “şehir araştırmaları” üst başlığı altında toplanabilecek yüksek hacimli bir araştırma-inceleme birikiminden söz edebiliriz. Semt çalışmaları ise uzun yıllardan beri ürün vermesine ve semt monografilerinin dışında, özellikle 1990 sonrasında akademinin de yoğun ilgisine mazhar olmuş, henüz şehir araştırmalarından bağımsız bir sahaya dönüşemese de, yine, hatırı sayılır hacmi ve çeşitli tematik vurguları ile kategorik tasniflere imkân veren bir nitelik kazanmıştır. Bu çalışma ile literatürün genel çerçevesi çizilecektir.
Havva YILMAZ
