Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer‘iyye Sicilleri
Bu makalede, esasen Osmanlı şeriyye sicilleri olarak bilinen Osmanlı mahkeme kayıtlarının bir yandan fiziki durumları, kataloglanma problemleri, umumi hususiyetleri, toplam sayıları ve öbür yandan tarih-yazıcılığı, kültür tarihi, hukuk tarihi, şehir tarihi incelemeleri ve askeri tarih, vs. gibi araştırma sahaları bakımından ehemmiyetlerini tasvir etmeye çalıştım. Ayrıca özellikle 1980'lerden beri, bu kaynaklara dayanan/veya bunlar kullanılarak yapılan araştırmaları değerlendirdim. Son yıllarda bu siciller birçok araştırmacı için sık sık araştırma konusu yapıldı ama bu araştırmalar çoğunlukla üniversitelerden yüksek lisans dereceleri elde etmek için yapılmışlardır. Bu araştırmalarda sıklıkla görülen bazı sorunları açmaya gayret ettim. Umumiyetle söylemek gerekir ki, bu araştırmalar bize, çözümlemelerden çok tanımlayıcı notlar sunarlar. Ben bu makalede tarihçiler ve bilhassa hukuk tarihçilerince yazılan monografileri değerlendirmeye çalıştım. Nihayet, Osmanlı mahkeme kayıtlarının daha verimli kullanılabilmesi için araştırmacılara bir dizi teklifte bulundum.
FETHİ GEDİKLİ
