Osmanlı Klasik Döneminde Anadolu Kentleri
Klasik dönem Osmanlı kentlerinin niteliği ve özellikleri hakkındaki akademik çalışmaların temel problematiklerinden birisi İslam kentinin ve Osmanlı kentinin niteliğine dair Weberci anlayışın tenkididir. Bu bağlamda, konuya dair literatürün bazı örneklerinde, Osmanlı kentlerinin Avrupa-merkezci bir bakışla değerlendirilmesi yerine, bütün kentler için geçerli olabilecek genel kıstasların yanında kendi özgüllüklerine de dikkat edilmesi gereği vurgulanmıştır. Barkan, Akdağ ve İnalcık gibi Osmanlı sosyoekonomik tarihçiliğinin kurucu babalarının izinde Osmanlı tarihçileri genelde sosyal ve ekonomik tarih, özelde de kentlerin ve kent kurumlarının tarihi hakkında kayda değer bir birikim meydana getirmişlerdir.Osmanlı kentlerinin oluşumunda ve bu kentlerdeki hayatta vakıf kurumu, esnaf teşkilatı ve mahalle birimi gibi etkenlerin önemi belirtilmiştir. Öte yandan, prototip niteliğindeki çalışmaların izinden giderek -tabiri caizse- bir ölçüde belirli bir şablonu değişik kent ve yörelere uyarlayan ama Osmanlı şehir tarihi hakkındaki bilgilerimize önemli katkılar sağlayan araştırmaların yanında, dünyada tarihçilik alanında yaşanan paradigma değişikliklerini kısmen de olsa Osmanlı kentlerine dair çalışmalarına yansıtan araştırmacıların varlığı da gözlenmiştir.
MEHMET ÖZ
