Sancak (Liva) Kanunnameleri
Osmanlı şehir tarihi çalışmaları içinde birincil derecede önem taşıyan arşiv kaynaklarından birisi olan sancak (liva) kanunnameleri, o bölgedeki vergi ödeyen nüfusla ilgili vergiye tabi olabilecek bütün unsurları kapsamaya yönelik hükümler taşımaktadır. Bu kanunnameler, sadece tarımla ilgili faaliyetleri değil, madencilik çalışmalarını, iskele veya pazar gibi ticarî faaliyetleri; yörükler, müsellemler vb. gibi toplumun değişik katmanlarını da kapsamaktadır. Sancak kanunnameleri, Osmanlı tarihçileri tarafın- dan bir yüzyıldan uzun bir süreden beri çalışılmaktadır. Günümüze kadar geçen süre zarfında bu kanunnamelerin bir indeksi çıkarılmış ve hemen hepsi Latin harfleri ile yayınlanmıştır. Sancak kanunnameleri üzerinde yapılan çalışmalara bütünsel olarak baktığımızda ise; bu konuda eser vermiş Heath W. Lowry ve diğer birkaç yetkin tarihçinin çalışmaları dışındakilerin, kanun metinlerinin yayınlanmasının ötesine geçemeyen, karşılaştırmalı tarih çalışması yapmaya uygun olmayan ve metodolojik açıdan zayıf çalışmalar olduğu görülmektedir.
GÖKNUR KARADUMAN
