Osmanlılarda Mukaddimât-ı Erbaa Literatürü
"El-Mukaddimâtü'l-Erbaʻa" (Dört Mukaddime), İslâmî ilimler tarihinin post-klasik döneminin önemli tartışma konuları arasındadır. Sadrüşşerîa'nın et-Tavzîh isimli fıkıh usulü kitabında yer alan bu dört mukaddime, hüsn-kubh meselesi zemininde, insan davranışlarının ahlâkî ve hukukî temellerini araştırmaktadır. Başta Teftâzânî olmak üzere, sonraki -çoğunluğu Osmanlılar devrinde yaşamış- müelliflerin katkılarıyla zenginleşen ve müstakil bir literatür teşkil eden bu başlık altında irade, kudret, sorumluluk gibi dinî ve felsefî düşüncenin ezelî sorunları tartışılmıştır. Bu makalede ilgili literatürün tespit, tasnif ve tavsifinin yanı sıra, eserlerde tartışılan birkaç meselenin analizi amaçlanmaktadır.
ASIM CÜNEYD KÖKSAL
