Türkiye’de Jeomorfoloji’nin Tarihi ve Jeomorfoloji Çalışmaları (1923-2018)
Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar (1923- 2018), geçen 95 yıllık süre içinde ülkemizde Türkiye coğrafyasına paralel olarak fizikî coğrafyanın alt disiplinlerinden biri olarak gelişen jeomorfoloji ihtisas dalının nitelikleri ele alınmıştır. Belirgin bir sistematik metodolojiye sahip olan bu bilim dalının bugünkü durumuna erişmesi için birbirinden farklarla ayrılan üç gelişim dönemi geçirmiştir. Bunlar: (1) Modern Jeomorfoloji Öncesi Dönem (1933 öncesi), (2) Modern Jeomorfolojinin Kuruluşu, Teşkilatlanması ve Yükseliş Dönemi (1933-1999), (3) Bilgisayar Çağı’ndaki Jeomorfoloji: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları Dönemi (2000-2018). Sözü geçen bu dönemler ve süreçler, ortaya çıkan eserler ve bunları oluşturan akademisyenler ve araştırmacılar üzerinde detaylı durulmuş ve “Türkiye’de Jeomorfoloji Çalışmaları” nedenleriyle açıklanmaya çalışılmıştır. Kaynakçada da görüleceği üzere; 2010 tarihinde tarafımızdan kaleme alınıp 2012 yılında TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) tarafından yayınlanan kitaptaki bölümümüzün “Türkiye’de Jeomorfoloji Araştırmaları (1923-2010)” ve 2016 yılında İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi’nde “Türkiye’de Jeomorfoloji Biliminin Tarihçesi (1915-2016)” ismiyle yayınlanan çalışmalarımız genişletilerek, son yıllardaki gelişmeler bu metne ilave edilmiştir. Burada amacımız 95 yıl içerisinde dünya jeomorfoloji çalışmalarına paralel olarak, ülkemizdeki jeomorfolojik çalışmaların eldeki verilerle ortaya konulmasıdır. Tabi ki, Cumhuriyet Dönemi öncesinde de jeomorfolojik çalışmalar vardı. Ancak biz burada, Cumhuriyet Dönemindeki; 1923-2018 yılları arası “Türkiye’de Jeomorfoloji Çalışmaları”nı ele aldık. Bunun yanı sıra TürkiyeJeomorfolojisi Kaynakçası ya da Türk jeomorfologların yurtdışında yaptıkları çalışmaların kaynakçası hacmi artıracağından burada yer verilmemiştir.
Ahmet Ertek
