Batılı Dergilerde Erken Dönem Türk ve Balkan Sineması
Bu çalışmada öncelikle, sinemasal temsiller yerine özellikle sinemanın doğup
yayılmaya başladığı XX. yüzyılın başlarında Balkanlar üzerine Batılı sinema
yayınlarının söylemlerine değinilmiştir. Bu yayınlarda Balkanlar, burada yapılan
film gösterimleri, çekilen filmler ve açılan sinema salonları genel olarak Batı’nın
Doğu algısı etrafında ele alınmıştır. Çalışmalar Yakın Doğu veya Osmanlı
İmparatorluğu çerçevesinde birleşirken, tezahürlerini yalnızca matbu yayınlarda
değil, dönemin ticarî ve iktisadî alanlarında da görmek mümkündür. Ayrıca
makalede Türkiye’nin de içinde yer aldığı geniş anlamlı Balkanlar coğrafyasında
sinemanın gelişmeye başladığı bir dönemde, bu bölgeye özelde Batı Avrupa
kaynaklı dergilerin, temelde I. Dünya Savaşı’na dek olan dönemde, daha çok belge
filmler ve kısa konulu filmlerin yaygın olduğu erken sinema dönemine bakışları
değerlendirilmiştir. Batı kaynaklı sinema dergileri XX. yüzyılın ilk yıllarında,
Balkanlar ve dolayısıyla Osmanlı coğrafyasına sinema sektörünün sömürebileceği
bir alan olarak genel anlamda kolonyal bir söylemle Şarkiyatçılık üzerinden
yaklaşmışlardır. Aynı zamanda farklı ülkelerin dergilerinde çıkan yazılarda Batı
ülkeleri arasında bölge üzerinde kurulmak istenen hakimiyet çatışması ve rekabet
de açıkça görülmektedir. Ayrıca, Türkler ve Balkanlardaki diğer ülkelerin sinemaya
olan ilgisine, yaptıkları filmler ve kurdukları sinema salonlarına da değinen
yazıların olduğu tespit edilmiştir. Bunlar Balkanlarda erken dönem sinema tarihini
yazarken yararlanılan önemli kaynaklar arasında kabul edilebilir.
