Türkiye’de Film Arşivlerinin Gelişim Süreci ve TSA Örneği
Türkiye’de 1960’lı yıllara kadar film arşivciliği depolarda filmlerin üst üste saklanmasından ibarettir. Modern anlamda Sinematek ya da film merkezi gibi kurum ve kuruluşlar yoktur. 1959 yılında İstanbul Belediyesi tarafından negatif filmlerin saklandığı depo yangınıyla birlikte filmlerin tek bir mekanda saklanmasının yeterli olmadığı ortaya çıkar. 1960’ların ortalarında Türk Sinematek Derneği ve Türk Film Arşivi kurulur. Birbiriyle rekabet içerisindeki bu iki kurumun faaliyetleriyle birlikte Batılı anlamda film arşivciliği çalışmaları da başlamış olur. 2000’li yıllarda ise internetin yaygınlaşması beraberinde dijital arşivlerin de ortaya çıkmasını sağlar. Özel kuruluşların, üniversitelerin, müzelerin ve devletin bu alandaki öncü rolü Türkiye’deki arşiv çalışmalarının da ilerlemesine katkıda bulunur. Bütün bu sürecin bir sonucu olarak 2014’te Türk Sineması Araştırmaları Merkezi kurulur. Merkez, fiziksel arşivin yanı sıra akademik ve yenilikçi bir yaklaşımla birlikte önemli bir dijital arşiv ve veritabanı projesi de başlatır. Web sitesi üzerinden kullanıcılara açılan merkezin çalışmaları diğer taraftan Türkiye’deki film arşivlerinin geldiği noktayı ve film arşivciliğinde yaşanan sorunları işaret etmesi anlamında da önem taşır.
BARIŞ SAYDAM
